1. Kovid-19 nedir? Nasıl ortaya çıktı?
Koronavirüs ailesinden Kovid-19, daha önce rastlanmamış bir formda ortaya çıktı. 2019’un son günlerinde Çin’in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde ilk vakalar ortaya çıktı. Diğer koronavirüste olduğu gibi Kovid-19 da hayvanlarda görülüyor. Virüsün, Vuhan’da yarasa, yılan gibi vahşi hayvanların satıldığı pazarda ortaya çıktığı düşünülüyor. Hayvanlardan insana sıçraya virüsün, yemekte ya da ilaç yapımında kullanılan yarasa olduğu da gelen bilgiler arasında. Bazı bilim insanları ilk Kovid-19 vakalarının aslında Kasım 2019’da görülmeye başlandığını ancak o sırada hastalığın resmi olarak saptanmadığı görüşünde.
2. Kovid-19 belirtileri neler?
Yeni Koronavirüs enfeksiyonun belirtileri genellikle influenza virüsünün neden olduğu griple karıştırılıyor. Ancak gripte kullanılan antiviral ya da antibiyotik tedavileri etki etmiyor. Kuluçka süresi 2 ila 14 gün arasında değişiyor.
İyileşen hastalar ilk günkü belirtilerinin sıradan bir soğuk algınlığına benzediğini ifade ediyor. İlerleyen günlerde iştah kaybı, yüksek ateş, şiddetli öksürük , solunum sıkıntısı ve mide ağrısı başlıyor. Tedavi süreci hastanın bağışıklık sistemine göre değişiklik gösterebiliyor. 40 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlar risk grubunda yer alıyor. Bugüne kadar 117 bin hasta ise iyileşti.
3. Kovid-19 nasıl bulaşır?
Virüs, hasta kişilerin hapşırması ya da öksürmesi ile ortaya saçılan damlacıkların ortamdaki diğer bireylerin ağız, burun ve gözlerine temasıyla; damlacıkların değdiği yüzeylere kişilerin dokunduktan sonra ağız, burun ve gözüne ellerini götürmesiyle bulaşıyor.
4. Koronavirüs belirtilerim varsa ne yapmalıyım?
Sağlık Bakanlığı, son 14 gün içinde enfeksiyon görülen ülkelerden döndüyseniz en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmasını tavsiye ediyor. Eğer öksürüyor, ateşiniz varsa ve nefes almakta zorlanıyorsanız da yine bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekiyor.
5. Korunmak için ne yapmalıyım?
Virüsten korunmak için kişisel hijyen önem taşıyor. Eller sık sık yıkanmalı, yüzle temasından kaçınılmalı. Kapalı alanların sık sık havalandırılması, mümkünse kalabalık ortamlardan kaçınılması tavsiye edilenler arasında. Bağışıklık sistemini güçlendirmek de önem taşıyor.
6. Şu ana kadar Kovid-19’dan kaç kişi etkilendi?
26 Mart itibari ile virüsten etkilenen kişi sayısı 476 bini aştı. 201 ülkeye yayılan koronavirüs nedeniyle 21 bin kişi hayatını kaybetti. İyileşen hasta sayısı ise 100 bini aşıyor.
7. Daha önce koronavirüs salgını olmuş muydu?
SARS ve MERS virüslerine de yine hayvanlarda bulunan koronavirüs ailesi neden olmuştu. 2002’de SARS 37 ülkeye sıçramış ve 776 kişiyi öldürmüştü. Kovid-19, sadece 2 ayda bu rakamı geçti.
