Koronavirüs Aşısının Geliştirilmesi
Şuanda aşının geliştirilmesi için çalışan ekipler aşağıdakiler başta olmak üzere farklı yaklaşımlar üzerinde çalışıyorlar.
-Tam virüs aşısı
-Rekombinant protein alt birim aşısı
-Antikor aşısı
-Nükleit asit aşısı
Bu yaklaşımları daha detaylı bir şekilde ele alalım.
Tam Koronavirüs Aşısı
Tam virüs aşıları hastalığa sebep olan virüsün zayıflatılmış veya ölü formlarının kullanılmasıyla gerçekleşir.
Uzun vadede hastalığa karşı bağışıklık sağlama konusunda etkili olabilirler, fakat virüsten hiç etkilenmeyen insanların da aşıdan sonra hastalık belirtilerini görmelerine sebep olabilir.
Koronavirüs Rekombinant Protein Alt Birim Aşısı
Rekombinant protein alt birim aşıları, herhangi canlı bir patojen içermedikleri için onları alan kişilerde herhangi bir enfeksiyona sebep olma tehlikesi taşımazlar.
Bilim insanları şuanda spike (S-) proteini denilen bir proteini hedefleyen bir rekombinant protein alt birim aşısı üretip üretemeyeceklerini araştırıyorlar. Yeni koronavirüs, hücrelere bağlanmak ve onları enfekte etmek için S-proteinini kullanıyor.
Koronavirüs Antikor Aşısı
Diğer araştırmacılar, 2002’de başlayan SARS salgınının antikorlarını kullanarak yeni koronavirüs için bir aşı geliştirip geliştiremeyeceklerini inceliyorlar. SARS, yeni koronavirüsün neden olduğu KOVID-19 ile birçok benzerlik taşıyor.
Bilim insanları şu ana kadar yaptıkları çalışmalarda SARS’ı etkisiz hale getiren antikorların yeni koronavirüsün etkisini azalttığını gözlemlediler.
Koronavirüs Nükleik Asit Aşısı
Nükleik asit aşıları, hali hazırda virüsü taşıyan bir canlıya DNA veya RNA gibi genetik materyalleri enjekte eder. Yeni nükleik aside sahip olan hücreler ise bağışıklık sistemine sundukları DNA ve RNA ile kodlanan proteinleri üretirler.
Oldukça karmaşık bir işlem olmasına rağmen, nükleik asit aşıları bağışıklık sisteminin belirli patojenler ile savaşmasına yardımcı olur.
Koronavirüs ile savaşmak için DNA ve RNA gibi nükleik asitlerden faydalanmak gerçekten umut verici. Fakat bu yöntem bugüne kadar sadece veterinerlik alanında kullanılan bir teknikti.
Koronavirüs Aşısı Ne Zaman Çıkar?
Bir koronavirüs aşısı geliştirmenin ne kadar süreceği tahminleri, projeksiyonu yapan kişinin bir bilim insanı, politikacı veya iş insanı olmasına bağlı olarak büyük ölçüde değişir.
Dünya genelinde politikacılar ve üreticiler, aylar içerisinde bir koronavirüs aşısının mevcut olabileceğini ima ettiler.
Bununla birlikte, bilgi ve deneyimlerine dayanarak açıklamalar yapan bilim insanlarından ise aşağıdaki açıklamalar geldi:
-En az bir yıl sürebilir.
-Mevcut salgın sırasında mümkün olmayabilir.
-12-18 ay sürebilir.
Bir koronavirüs aşısının üretimi ve dağıtımı için zaman çizelgesi uzun görünüyorsa, bunun sebebi etkili ve güvenli bir aşı üretmek için atılması gereken çok fazla adım olması.
Örnek vermek gerekirse, bir araştırmacı koronavirüs için bir aşı geliştirdiğinde, Gıda ve İlaç İdaresi (FDA)’ya ürünü, ürünün üretim sürecini ve testlerdeki etkinliğini iyi şekilde anlatan bir rapor sunması gerekiyor.
Bir sonraki aşamada ise aşının aşağıdaki klinik deney serisinden başarıyla çıkması gerekiyor:
-Aşama 1: Aşının küçük grup insanlarda bağışıklık sistemi üretme güvenliği ve yeteneği değerlendirilir.
-Aşama 2: İlacın doğru dozaj seviyesinin belirlemek için yüzlerce insanda test uygulanır.
-Aşama 3: İlacın güvenliğini ve etkinliğini analiz etmek için test sayısı binlerce insana çıkar.
Koronavirüs Tedavisinde Hangi Yöntemler Uygulanıyor?
KOVİD-19 için şimdilik bilinen bir tedavi yok. Bu yüzden sağlık uzmanları bir kişiyi tedavi ederken hastalığın belirtilerini hafifletmeye odaklanıyorlar.
Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyonlar için tasarlandıkları ve koronavirüs gibi virüsler üzerinde etkili olmadıkları için kullanılamazlar. Yine de bazı araştırmacılar antibiyotikler dahil olmak üzere şu an kullanılan ilaçları farklı amaçlar için kullanmak üzere çalışmalar gerçekleştiriyorlar.
Halk sağlığı uzmanları hastalığı olan kişilerin iyileşme sırasında diğerlerinden uzak durmaya çalışmasını önermektedir. Bir süreliğine sosyal etkinlere ara vermek, kendimizi izole etmek, kişisel hijyene dikkat ederek bağışıklığımızı korumak önemli.
